Geçmişi Görebiliyoruz

Yazan: -

     Hayat ve dünya. Dünya ve zaman. Zaman durdurulması imkânsız ve sadece ileriye doğru giden bir şey mi? Geçmişe yolculuk yapamaz mıyız? Ya da geleceğe? Bu sorular sürekli soruluyor. Üzerine film, dizi çekilip, kitaplar yazılıyor. Bütün bunlar bilimsel olarak kanıtlanmamış, kanıtlanamamış düşünceler. 
Newton’a göre zaman ne tözdür ne de rastlantısaldır; zaman kendi varoluş tarzına sahiptir. Zaman, 'Tanrı'nın yayılımlı etkisidir'. Tanrının var olması için zaman da kendi konumunda var olmalıdır. Yaratılması imkânsızdır. Yani zaman hareket sayısı ya da cisimlerin süresi değil hareketin ve cisimlerin var olma kanıtıdır ve herkes için eşittir.
Einstein zamanda görelilik kuramını espri ile açıklamıştır. ‘’Bir adam güzel bir kızla oturup bir saat geçirdiğinde, bu süre kendisine bir dakika gibi gelir. Bir de onu, bir dakika için sıcak bir fırının üzerine oturtun; bu süre ona bir saatten daha uzun gelecektir. ‘’
Einstein görelilik kuramı ile Newton’un zaman kavramını çökertmiştir.
Bütün bunları bir kenara bırakalım. Saniye dediğimiz kavram nasıl ölçülüyor? 1 saniyeyi sezyum atomunun titreşimine bakarak ölçebiliyorlar. Sezyum atomu 9 milyar kere titreşim yapar ve bu titreşim süresi bizim 1 saniyemiz kadardır.
Einstein’a gelelim. Eğer iki cisim duruyorsa yani birbirlerine göre hareket etmiyorsa ikisi de zaman içinde hareket eder ve zaman aynı akmaktadır. Eğer herhangi biri hareket etmeye başlarsa zaman onun için yavaş akmaya başlar. Bunu algılayamama sebebi ışık hızına göre neredeyse hareket etmiyor oluşumuzdur. Einstein yaptığı bir deneyle bu kuramını kanıtladı.
Geçmişe gidebilir miyiz? Bunun için de bir formül geliştirmişti Einstein. Formüle göre eğer ışık hızını geçersek zaman bizim için durur. Bu durumda geçmişe gidilir mi, 4. bir boyut var mıdır, bilinmiyor. 
Bunların hepsini neden anlattığıma gelecek olursak. Yazma sebebim geçmişi görebiliyor olmamız. Aynada kendimize baktığımızda aslında saniyenin milyarda biri kadar geçmişimizi görürüz. Bu zaman beynimiz tarafından anlaşılamaz. Bu yüzden bir gecikme göremeyiz. Bu gecikme ayna ve benim aramda saniyenin milyarda biri kadar ve önemsenmeyecek kadarsa bizden çok daha büyük cisimler için konuşalım.
Ay ile Dünya ya da daha çok açalım arayı. Güneş ile Dünya arasına bakalım. Gökyüzüne baktığımızda Güneş’i anında görebiliyoruz değil mi? Aslında hayır. O ayna ile aramdaki mesafeyi büyültüp Güneş ve Dünya arasındaki mesafeye çevirdiğimizde saniyenin milyarda biri kadar olan gecikme yaklaşık olarak 8 dakika 20 saniye oluyor. Yani biz Güneş’in 8 dakika 20 saniye önceki halini görüyoruz. Geceleri Ay’ın 1.2 saniye önceki halini görürüz. Hepimiz geçmişi görebiliyoruz. 10 Nisan 2019 günü çekilen kara delik fotoğrafı aslında bundan 53 milyon yıl öncesine ait. Geçmişi görebiliyoruz. Peki ya geçmişe gidebilir, geleceğe dönebilir miyiz?





















Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Bahsetsem Ne Fayda

Yazan: -
Resim
Bilsem anlatırdım. Hep sonradan oldu haberim. Ben de büyümek istedim, büyüyemedim. Tanık olan değil bizzat yaşayan anlarmış bazı şeyleri, ben nereden bileyim. Ben doğru dürüst yaşamadım ki, anlayamadım. Yaş aldıkça çenem düştü, hiç yaşamadığım şeyler hakkında atıp tuttum. Bu böyledir, şu şöyledir, o işler öyle değil. Kalbim çatlayıp yarılır gibi olmadan nereden bilecektim o sözün aslında neden bahsettiğini? Kulaklarım cayır cayır yanıp da buz tutmadan anlayabilir miydim o sahneyi? Çok da iyi bilirim aslında bu şiirler bu filmler hep yalan dolan, ağlatmak için yapıyorlar milleti. Bunu bile isteye okudum izledim hep, neye yaradı ki? Başıma gelmeden bilemedim, hatta hazırlıklı bile değildim. Çok değil iki saniye önce kahkahalar atan dostum bir anda karşımda hüngür hüngür ağlamaya başlayınca hissedeceğim çaresizliğe karşı uyarsalar beni bir şey ifade eder miydi? Reddedilmeyi tadan bir başka dostuma vereceğim tesellinin lakırdıdan başka bir şey olmadığını anlatsalar bana, bu beni durdurur m...
Oku »

Karanlığa Kahkaha

Yazan: -
Resim
Yıl 2005. Adem amcam Motorola cep telefonu almıştı o gün. Benim için hayatın başladığı an belki de oydu. Ondan öncesi, başkalarının anlattığı anılar... Beni ilgilendirmeyen hikâyeler. Mesela adını bile hatırlamadığım bir halam, yıllar sonra beni gördüğünde şöyle dedi: “Ya iki yaşındaydın ya da daha küçük... Sağ elini sobada yakmıştın. Biz buz ararken, yoğurt mu sürsek doktora mı götürsek derken, seni odada tek bırakmışız. Döndüğümüzde bu kez sol elini de yakmışsın. Elinde buz, gözünde yaş, iki eline baka baka ağlıyordun.” Ben hiçbirini hatırlamıyorum. Ama bu hikâyeye inanıyorum. Çünkü ben olsam, sağ elim yandığında kendi kendime “Bu, sol elim de yanacak demek değil,” derdim. Hep öyle düşündüm. Hayatım boyunca doğruyu, yanlışın içinden çıkararak bulmaya çalıştım. İçimden gelen sese güvendim. Düşüncelerimi susturmak için yaşadım belki de. Ve eğer gerçekten sol elimi de sobaya uzattıysam… bunu düşünerek yapmışımdır. Adem amcam Güngören’de otururdu. Bizim için ne yakın ne uzak bir yerdi. N...
Oku »

Dünyanın En Tahmin Edilebilir Adamı

Yazan: -
Resim
Bu seninle değil benimle ilgili. Sen sadece bir sebepsin benim için. Beni bilirsin: tipi vasat, boyu kısa, kalıbı zargana. Hani şiddetli bir rüzgarda her an uçabilirim. Dışım içime sirayet etmiş, zavallının tekiyim. Sesimi çıkarıp hakkımı savunamam ama alttan almayı iyi beceririm. Ağzım laf yapmaz, zaten anlatacak pek bir şeyim de yoktur. Belki ‘iyi çocuk’ diye bahsederler arkamdan, kimseye ‘hayır’ diyemediğimden muhtemelen. Besbelliyim, merak edilecek bir şey yok hakkımda. Hep buralardayım, beni arayan eliyle koymuş gibi bulur. Elimden çok iş gelmez, ortalamanın bir tık üstünde veya bir tık altındayım. Ben dünyanın en tahmin edilebilir adamıyım. Kendimi aşağılayıp teselli beklediğimi sanma sakın, iyi özelliklerim de yok değil. Ama sen hep yetersizliğimi hatırlattın bana. Bende eksik ne varsa yüzüme vurdun. Oysa benim şikayetim yoktu, halimden memnundum. Rutinimden şaşmaz, evimden çıkmazdım. İnan bana ben böyle yıkık bir adam değildim. Beni sen bu hale getirdin. Seni görmeden hemen önc...
Oku »